Khawvelah hian chanchin mak leh dangdai hriat tur a tam hle a, mak leh dangdai kan tihzawng erawh a inchen lo hle awm e. A țhen chu i hriat tawh hnu a ni ngei ang le. Amaherawhchu, la hre ve lote tan chuan thil thar a nih avangin kan han lawrkhawm leh zuai a ni e. Chanchin dangdai chhiar nuam timi i nih chuan he Group hi i rawn tlawh fo țhin dawn nia.
1. Pi Hualnipuii Vaphai khua chuan vawk 20 vel vulhin, a vawk te chuan note an nei tam thin hle a. A note a hralh a hun ta a, PRRS (Vawk hri) te a len avangin a vawkte hralh chu thla 3 chhung atan warranty a pe hmiah mai a ni. A ropuiin, a fakawm hle in ka hria a, Mizote hi ran leh Ar-va ilo vulh nuam ti mi kan nih ang bawkin hetiang kawngah pawh hian kan khawhawi kan her danglam ve zel a țha ngawt mai. Ranvulh mite tan chona lian tak anih rualin a entawn tlak hlein ka hria. Rinawmna leh hlawhtlinna hi chhul lhat chhuak anni a, chu chuan mi rinawm chu a rethei rei ngai lo tih anih kha.
2. Avocado, a thenin Butter Fruit kan tih mai hi mihring tan ei tur tha (chaw țha) thau chhe paih thei nia kan ngaih lai hian tûr (toxin) chi khat 'Persin' a pai a, sava zawng zawng deuh thaw leh ran lian chi (ui leh zawhte tiam loin) tan chuan tûr thihpui tham hial khawpa tûr hlauhawm zu han ni teh daih a.
3. New Zealand ram Wellington khawpuia tlangval pakhat James Smith chu mi țha pangngai tak ani chungin Police hmaah a insawifiah a ngai fo mai a, a chhan chu, zana a muthilh laiin ama damlai-thla chuan midangte a tihbuai fo vang a ni. Amaherawhchu, a damlai-thla khawsak dan chu a hriatpui miau loh avangin an sezawl chhuah leh tawp thin a. Zankhat chu amah ngeiin a ma thla vek chu a hmu ve ta a, a hau hrep nghe nghe a ni awm e. Chuta țang chuan, a damlai-thla chu a hmu leh ngai tawh lova, Police-te hmaah pawh a inlan leh tawh ngai lo a ni.
4. Middle Ages (Hun laihawl) hun lai pawh khan mihringte finna hi a sang hle tawh tih chu an khawsakphung ațang khan a hriat theih mai awm e; mahse, kha tih hunlai khan, mihringte finna bur hi thluakah ni loin thin (liver) ah a awm zawkin an lo ring mauh mai nia!!!
5. Kum 1905 chho khan, Assam state a khaw pakhat Jatinga ah chuan a chhan leh vang hriat lohin tlai thim hlimah sava rual tam tak an intihlum vak țhin a. Abik takin fur ruahtui tlak tawp lamah a thleng ziah țhin a, zan khatah sava 500 rual vel te chuan kawng hrang hrangin an intihlum țhin a, Jatinga chheh vela khawsate chuan chung sava te chu chharkhawmin an hralh thin a, he thilthleng avang hian Jatinga pawh hian mite hriat a hlawh phah hle reng a ni.
6. Kum mak leh danglam bik hi hriat tur a awm ve fo țhin a, kum 1865, February thla khan, thlabial-zan (fullmoon) a awm ve hauh
lo mai a. Hei hi tunthleng record la
awmchhun chu a ni awm e.
7. Hmakhawsang mifing hmasate (early civilisation) chu Egyptian te kha an ni awm e. An sulhnu leh an kutchhuak reng a ropui mai. Tin, Kum 3000 liam ta khan, Tutankhamen-a thlan ațanga an lai chhuah, rangkachak a siam, hmul mehna chem (Razor) chu tun thleng hian hman theihin a la hriam thap tak e, an ti mauh mai bawk. Engtin tak tuai bik ni maw!!!
8. Kum tam tak liam ta khan, Scotland ramah infiamna thar chikhat an hmuchhuak a, chu infiamnaa dan an zam chu, ‘Gentlemen Only. Ladies Forbidden‘ tih ani a. Chu chu, a lamtawi nan "GOLF" tiin an vuah a, tunah chuan, he Golf infiamna hi, khawvel infiamna lar takah a lo chang ta a ni.
9. Italy mi, Sarco Dangermano chuan, vanduaithlak takin a bek ding lamah silaimu leng a dawngsawng palh hlauh mai a. Zai chhuak mai tura an inbeisei laiin silaimu chu a hnar chhung lamah a tawlh thla zel a; chutah, rinloh takin a hahchhiau țhuai mai a, vanneihthlak takin chu silaimu chu a hnarkua ațangin a rawn pawk chhuak nawlh mai.
10. Mihring hrisel pangngai tak ni tur chuan kan Lûng hian ni khatah vawi 100,000 chuang phut hman a mamawh a, kan thin hian kan thisen nitina a thlitfim zat hi gallon 100 vel a ni bawk a, chu chuan Oxygen kan mamawh hnemzia a tarlang chiang hle awm e. Mi thiamte chhut danin, mihring pangngai hian nitin vawi 22,000 (singhnih leh sanghnih) vel kan thaw a, boruak litre 11,500 vel kan thaw lutin kan thaw chhuak hman an ti a. Tin, minit khatah oxygen 250ml kan thaw lut țhin an ti bawk. Chuti a lo nih chuan, Oxygen hi bur khat Rs. 15,000 vel man a ni a, bur khat hian darkar li (4) vel chiah a daih an ti a. englai pawha kan thawkna man hi a pawisa in han chhut ila a va man tam dawn em! Sam phuahtu, Lal Davida'n “Mak taka siam ka ni,” atih hi a va dik tak em! Pathian thilthlawnpek hlut zia leh ropui zia hi chhut nawn ila, Amah fak mawlh mawlh mai loh chu tih tur dang reng kan nei lo. (midangte rel nan hun awl kan nei lo tihna anih ber chu!!!)
11. Chil inchhak khum hi khawvel hnam tam tak zingah thil chindan mawi lo tak anih mek laiin, Africa khawmualpui khaw chhak lama cheng Maasai hnam zingah chuan malsawmna leh induhsakna a ni ve hlauh thung. Nausen lo piang te hi a entute hian a lu chungah chil an pik thin a, an chungkhat lainate lam hla taka an zin dawnte hian a thlahtute chuan a zin tura te lu chungah chil an pik puat thin a ni.
12. Kum 2002 khan Madagasca-a club pakhat Stade Olympique L'Emryne chuan AS Dema nen an inkhelh tumin, anmahni lamah goal 149 zet mai an thun a, an match khelh hmasaka țuma referee decision a an lungawilohna an lantirna ani awm e.
13. Football lei deh tir miah lova sep rei thei ber record siamtu chu Brazilian, Martinho Eduardo Orige-a ani a, darkar 19 leh minute 30 chhung teh meuh mai a sep thei a ni. Football han sawi rik takah chuan, 1998 kuma English refree Martyn Slyvester kha pa fair ve tak chu a ni awm e, Andover leh District Sunday inkhelh a ham țumin, player pakhat a hnek a, chutah, amah leh amah chu red-card a in pe riap mai!!! Tin, Brazila club pahnih friendly match inkhela hamtu referee pakhat chuan, a penalty decision siam lo sawiseltu player pakhat chu a revolver pai phawrh chhuakin a kap hlum hmiah mai bawk.
14. Hitler-a leh Napoleon-a hian inzawmna mak tak an nei nge? Hitler-a kha, Napoleon-a pian ațanga kum 129 chiahah a piang a. Napoleona'n thuneihna a neih ațang a kum 129 chiahah thuneihna a nei ve leh a. Napoleona'n Russia a beih ațanga kum 129 chiahah Hitler-a pawhin a bei ve leh a. Napoleon-a hneh a nih ațanga kum 129 chiahah hneh ani ve leh zel ani! (US President Abraham Lincoln leh John F Kennedy te pawh kha!!!)
15. Kum 1960 hma kha chuan hmeichhe rai leh railoh test-na hi ala awm lova. Khami hma zawng kha chuan rai leh rai loh hriat theih nan hmeichhe zun chu Africa rama Uțawk nu chi khat chhungah an kap lut a. Uțawk chu darkar 12 chhunga a rai anih chuan hmeichhia chu a rai a ni tih an hre thei mai a ni.
16. Kum 1982s chho khan Mexico rama bawng rual vulhna hmunah chuan Country Music an play nasa thin hle a, a chhan chu, bawng țhenkhat chuan music an ngaihthlakin hnute-tui an ngah sawt vawng a ni.
17. Ransate hi Pathian hian thil hriattheihna mak tak a pe a. Kangaroo pa te chuan a nu te chu an zun theih nan an dulah an si vak thin. An zun hnuah an zun chu a pa chuan a han temsak zauh a, thi a neih tawh leh tawh loh a hre thei tlat mai a ni.
18. Kum 1986, No 17 khan, Japan thlawhna, Flight 1628 an tih chu, Paris atangin Tokya lam panin a thlawk a. Alaska khawchhak zawn vel an thlen chuan, thleng (Disk shaped) ang pianhmang nei an kianga lo thlawk ve reng chu an hmu thut mai a, an phu chiang kher mai. Chu Thlengthlawkthe i chu a aia te deuh pahnihin an zui nghe nghe a. Minit 50 dawn an sira an thlawh ve hnu chuan chung Thlengthlawkthe ite chuan an kiansan ta chauh a ni. Thlengthlawkthe i reported tam takah hian controller radar hian a man ngai meuh lova, mahse, hemi țuma Thlengthlawkthe i hi chu lei lama controller te pawn an radar ațang an lo hmu thei tlat mai a ni.
19. Chil inchhak khum hi khawvel hnam tam tak zingah thil chindan mawi lo anih mek laiin, Africa khawmualpui khaw chhak lama cheng Maasai hnam zingah chuan malsawmna leh induhsakna a ni ve hlauh thung. Nausen lo piang te hi a entute hian a lu chungah chil an pik thin a, an chungkhat lainate lam hla taka an zin dawnte hian a thlahtute chuan a zin tura te lu chungah chil an pik puat thin a ni.
20. Thailand rama sava chikhat, Swift an tih chuan lungpuk chhungah an chil hnang hmangin bu an chhep țhin a, an bu chu Artui kawr ang takin an siam a, Chung sava bute chu sanghalin damdawi atan an hmang thin tlat mai. A note a thlawhchhuah hnuah a bu lo tla tur chu sanghalin an vil deuh chawt thin a. A note ek char leh a pui chil hnang khawro tawh inpawlh kha damdawi tha tak a ni tlat mai. Mi țhenkhat chuan leihlawn dawhin a bu chu an la a, an chhum a, soup tui takah an siam bawk țhin. Chinese-ho erawh chuan nupa nun hmanna kawngah chakna danglam tak a pai tel niin an ngai a, chung sava bu chheh țhinna hmun chu cheng tam tak sengin an lilam fo bawk a ni.
21. Eng vanga mipa leh hmeichhe kawrkilh awmna inang lo tlat nge a nih???Dan tlangpuiin Mipa kawr chu a kilhna dinglamah a awm a, hmeichhe kawr erawh a kilhna veilamah a awm ve thung. A chhan i ngaihtuah tawh ngai em? Hetianga mipa leh hmeichhe kawrkilh awmna lam a inang lo tlat mai hi a chhan a ril ve riau asin!
Today show-ah co-host Matt Lauer leh Savannah Guthrie ten ‘What’s Trending’ segment-ah hemi chungchang chhuina hi an nei a, mipa leh hmeichhe kawrkilh awmna a inan lohna chhan hi kum zabi 13-na lai vel ațanga lo intan daih tawh a lo ni.
Kum zabi 13-na velah chuan mi hausa nu chauhin kawrkilh awm kawr an ha pha a, mi hausa leh awm thei deuh lo tan chuan kawrkilh awm kawr neih ve phak a ni lo.
Nu awmthei deuh te chuan an kawr haktirtu chhiahhlawh an nei țhin a, an kawr ha turte pawh an chhiahhlawh ten an pui țhin a, chhiahhlawh ten kawr an hak tir laia an kilh awlsam nan hmeichhe kawr chu a kilhna veilamah an dah ta a ni. Hetianga a kilhna veilama a awm hian kawr haktirtu chuan a kut dinglamin kawr chu a kilh sak thei a, kut veilam hmanga kilh aiin a awlsam zawk a, chuvang chuan hmeichhe kawr chu a kilhna veilamah an dah ta thin a lo ni awm e!
Tun atan chuan duhtawk leh rih phawt ila, lehpekah a chhunzawmna "DANGDAI LAWRKHAWM -3" kan chhiar leh dawn nia.
1. Pi Hualnipuii Vaphai khua chuan vawk 20 vel vulhin, a vawk te chuan note an nei tam thin hle a. A note a hralh a hun ta a, PRRS (Vawk hri) te a len avangin a vawkte hralh chu thla 3 chhung atan warranty a pe hmiah mai a ni. A ropuiin, a fakawm hle in ka hria a, Mizote hi ran leh Ar-va ilo vulh nuam ti mi kan nih ang bawkin hetiang kawngah pawh hian kan khawhawi kan her danglam ve zel a țha ngawt mai. Ranvulh mite tan chona lian tak anih rualin a entawn tlak hlein ka hria. Rinawmna leh hlawhtlinna hi chhul lhat chhuak anni a, chu chuan mi rinawm chu a rethei rei ngai lo tih anih kha.
2. Avocado, a thenin Butter Fruit kan tih mai hi mihring tan ei tur tha (chaw țha) thau chhe paih thei nia kan ngaih lai hian tûr (toxin) chi khat 'Persin' a pai a, sava zawng zawng deuh thaw leh ran lian chi (ui leh zawhte tiam loin) tan chuan tûr thihpui tham hial khawpa tûr hlauhawm zu han ni teh daih a.
3. New Zealand ram Wellington khawpuia tlangval pakhat James Smith chu mi țha pangngai tak ani chungin Police hmaah a insawifiah a ngai fo mai a, a chhan chu, zana a muthilh laiin ama damlai-thla chuan midangte a tihbuai fo vang a ni. Amaherawhchu, a damlai-thla khawsak dan chu a hriatpui miau loh avangin an sezawl chhuah leh tawp thin a. Zankhat chu amah ngeiin a ma thla vek chu a hmu ve ta a, a hau hrep nghe nghe a ni awm e. Chuta țang chuan, a damlai-thla chu a hmu leh ngai tawh lova, Police-te hmaah pawh a inlan leh tawh ngai lo a ni.
4. Middle Ages (Hun laihawl) hun lai pawh khan mihringte finna hi a sang hle tawh tih chu an khawsakphung ațang khan a hriat theih mai awm e; mahse, kha tih hunlai khan, mihringte finna bur hi thluakah ni loin thin (liver) ah a awm zawkin an lo ring mauh mai nia!!!
5. Kum 1905 chho khan, Assam state a khaw pakhat Jatinga ah chuan a chhan leh vang hriat lohin tlai thim hlimah sava rual tam tak an intihlum vak țhin a. Abik takin fur ruahtui tlak tawp lamah a thleng ziah țhin a, zan khatah sava 500 rual vel te chuan kawng hrang hrangin an intihlum țhin a, Jatinga chheh vela khawsate chuan chung sava te chu chharkhawmin an hralh thin a, he thilthleng avang hian Jatinga pawh hian mite hriat a hlawh phah hle reng a ni.
6. Kum mak leh danglam bik hi hriat tur a awm ve fo țhin a, kum 1865, February thla khan, thlabial-zan (fullmoon) a awm ve hauh
lo mai a. Hei hi tunthleng record la
awmchhun chu a ni awm e.
7. Hmakhawsang mifing hmasate (early civilisation) chu Egyptian te kha an ni awm e. An sulhnu leh an kutchhuak reng a ropui mai. Tin, Kum 3000 liam ta khan, Tutankhamen-a thlan ațanga an lai chhuah, rangkachak a siam, hmul mehna chem (Razor) chu tun thleng hian hman theihin a la hriam thap tak e, an ti mauh mai bawk. Engtin tak tuai bik ni maw!!!
8. Kum tam tak liam ta khan, Scotland ramah infiamna thar chikhat an hmuchhuak a, chu infiamnaa dan an zam chu, ‘Gentlemen Only. Ladies Forbidden‘ tih ani a. Chu chu, a lamtawi nan "GOLF" tiin an vuah a, tunah chuan, he Golf infiamna hi, khawvel infiamna lar takah a lo chang ta a ni.
9. Italy mi, Sarco Dangermano chuan, vanduaithlak takin a bek ding lamah silaimu leng a dawngsawng palh hlauh mai a. Zai chhuak mai tura an inbeisei laiin silaimu chu a hnar chhung lamah a tawlh thla zel a; chutah, rinloh takin a hahchhiau țhuai mai a, vanneihthlak takin chu silaimu chu a hnarkua ațangin a rawn pawk chhuak nawlh mai.
10. Mihring hrisel pangngai tak ni tur chuan kan Lûng hian ni khatah vawi 100,000 chuang phut hman a mamawh a, kan thin hian kan thisen nitina a thlitfim zat hi gallon 100 vel a ni bawk a, chu chuan Oxygen kan mamawh hnemzia a tarlang chiang hle awm e. Mi thiamte chhut danin, mihring pangngai hian nitin vawi 22,000 (singhnih leh sanghnih) vel kan thaw a, boruak litre 11,500 vel kan thaw lutin kan thaw chhuak hman an ti a. Tin, minit khatah oxygen 250ml kan thaw lut țhin an ti bawk. Chuti a lo nih chuan, Oxygen hi bur khat Rs. 15,000 vel man a ni a, bur khat hian darkar li (4) vel chiah a daih an ti a. englai pawha kan thawkna man hi a pawisa in han chhut ila a va man tam dawn em! Sam phuahtu, Lal Davida'n “Mak taka siam ka ni,” atih hi a va dik tak em! Pathian thilthlawnpek hlut zia leh ropui zia hi chhut nawn ila, Amah fak mawlh mawlh mai loh chu tih tur dang reng kan nei lo. (midangte rel nan hun awl kan nei lo tihna anih ber chu!!!)
11. Chil inchhak khum hi khawvel hnam tam tak zingah thil chindan mawi lo tak anih mek laiin, Africa khawmualpui khaw chhak lama cheng Maasai hnam zingah chuan malsawmna leh induhsakna a ni ve hlauh thung. Nausen lo piang te hi a entute hian a lu chungah chil an pik thin a, an chungkhat lainate lam hla taka an zin dawnte hian a thlahtute chuan a zin tura te lu chungah chil an pik puat thin a ni.
12. Kum 2002 khan Madagasca-a club pakhat Stade Olympique L'Emryne chuan AS Dema nen an inkhelh tumin, anmahni lamah goal 149 zet mai an thun a, an match khelh hmasaka țuma referee decision a an lungawilohna an lantirna ani awm e.
13. Football lei deh tir miah lova sep rei thei ber record siamtu chu Brazilian, Martinho Eduardo Orige-a ani a, darkar 19 leh minute 30 chhung teh meuh mai a sep thei a ni. Football han sawi rik takah chuan, 1998 kuma English refree Martyn Slyvester kha pa fair ve tak chu a ni awm e, Andover leh District Sunday inkhelh a ham țumin, player pakhat a hnek a, chutah, amah leh amah chu red-card a in pe riap mai!!! Tin, Brazila club pahnih friendly match inkhela hamtu referee pakhat chuan, a penalty decision siam lo sawiseltu player pakhat chu a revolver pai phawrh chhuakin a kap hlum hmiah mai bawk.
14. Hitler-a leh Napoleon-a hian inzawmna mak tak an nei nge? Hitler-a kha, Napoleon-a pian ațanga kum 129 chiahah a piang a. Napoleona'n thuneihna a neih ațang a kum 129 chiahah thuneihna a nei ve leh a. Napoleona'n Russia a beih ațanga kum 129 chiahah Hitler-a pawhin a bei ve leh a. Napoleon-a hneh a nih ațanga kum 129 chiahah hneh ani ve leh zel ani! (US President Abraham Lincoln leh John F Kennedy te pawh kha!!!)
15. Kum 1960 hma kha chuan hmeichhe rai leh railoh test-na hi ala awm lova. Khami hma zawng kha chuan rai leh rai loh hriat theih nan hmeichhe zun chu Africa rama Uțawk nu chi khat chhungah an kap lut a. Uțawk chu darkar 12 chhunga a rai anih chuan hmeichhia chu a rai a ni tih an hre thei mai a ni.
16. Kum 1982s chho khan Mexico rama bawng rual vulhna hmunah chuan Country Music an play nasa thin hle a, a chhan chu, bawng țhenkhat chuan music an ngaihthlakin hnute-tui an ngah sawt vawng a ni.
17. Ransate hi Pathian hian thil hriattheihna mak tak a pe a. Kangaroo pa te chuan a nu te chu an zun theih nan an dulah an si vak thin. An zun hnuah an zun chu a pa chuan a han temsak zauh a, thi a neih tawh leh tawh loh a hre thei tlat mai a ni.
18. Kum 1986, No 17 khan, Japan thlawhna, Flight 1628 an tih chu, Paris atangin Tokya lam panin a thlawk a. Alaska khawchhak zawn vel an thlen chuan, thleng (Disk shaped) ang pianhmang nei an kianga lo thlawk ve reng chu an hmu thut mai a, an phu chiang kher mai. Chu Thlengthlawkthe
19. Chil inchhak khum hi khawvel hnam tam tak zingah thil chindan mawi lo anih mek laiin, Africa khawmualpui khaw chhak lama cheng Maasai hnam zingah chuan malsawmna leh induhsakna a ni ve hlauh thung. Nausen lo piang te hi a entute hian a lu chungah chil an pik thin a, an chungkhat lainate lam hla taka an zin dawnte hian a thlahtute chuan a zin tura te lu chungah chil an pik puat thin a ni.
20. Thailand rama sava chikhat, Swift an tih chuan lungpuk chhungah an chil hnang hmangin bu an chhep țhin a, an bu chu Artui kawr ang takin an siam a, Chung sava bute chu sanghalin damdawi atan an hmang thin tlat mai. A note a thlawhchhuah hnuah a bu lo tla tur chu sanghalin an vil deuh chawt thin a. A note ek char leh a pui chil hnang khawro tawh inpawlh kha damdawi tha tak a ni tlat mai. Mi țhenkhat chuan leihlawn dawhin a bu chu an la a, an chhum a, soup tui takah an siam bawk țhin. Chinese-ho erawh chuan nupa nun hmanna kawngah chakna danglam tak a pai tel niin an ngai a, chung sava bu chheh țhinna hmun chu cheng tam tak sengin an lilam fo bawk a ni.
21. Eng vanga mipa leh hmeichhe kawrkilh awmna inang lo tlat nge a nih???Dan tlangpuiin Mipa kawr chu a kilhna dinglamah a awm a, hmeichhe kawr erawh a kilhna veilamah a awm ve thung. A chhan i ngaihtuah tawh ngai em? Hetianga mipa leh hmeichhe kawrkilh awmna lam a inang lo tlat mai hi a chhan a ril ve riau asin!
Today show-ah co-host Matt Lauer leh Savannah Guthrie ten ‘What’s Trending’ segment-ah hemi chungchang chhuina hi an nei a, mipa leh hmeichhe kawrkilh awmna a inan lohna chhan hi kum zabi 13-na lai vel ațanga lo intan daih tawh a lo ni.
Kum zabi 13-na velah chuan mi hausa nu chauhin kawrkilh awm kawr an ha pha a, mi hausa leh awm thei deuh lo tan chuan kawrkilh awm kawr neih ve phak a ni lo.
Nu awmthei deuh te chuan an kawr haktirtu chhiahhlawh an nei țhin a, an kawr ha turte pawh an chhiahhlawh ten an pui țhin a, chhiahhlawh ten kawr an hak tir laia an kilh awlsam nan hmeichhe kawr chu a kilhna veilamah an dah ta a ni. Hetianga a kilhna veilama a awm hian kawr haktirtu chuan a kut dinglamin kawr chu a kilh sak thei a, kut veilam hmanga kilh aiin a awlsam zawk a, chuvang chuan hmeichhe kawr chu a kilhna veilamah an dah ta thin a lo ni awm e!
Tun atan chuan duhtawk leh rih phawt ila, lehpekah a chhunzawmna "DANGDAI LAWRKHAWM -3" kan chhiar leh dawn nia.

No comments